Tác giả: BS. VĂN VIẾT ĐẠT – Chuyên khoa I Da liễu

Từ phòng khám đến với bạn

“Bác sĩ ơi, em mới 28 tuổi thôi mà sao đã thấy nếp nhăn quanh mắt rồi?“

“Làm sao để ngăn da chảy xệ hả bác sĩ? Em cảm giác da mình như mất đi sức sống sau 35 tuổi.“

“Em dùng đủ loại serum, retinol, collagen đắt tiền mà sao vẫn không thấy cải thiện nhiều?“

Mỗi ngày tại phòng khám, tôi thường xuyên gặp rất nhiều bệnh nhân với những câu hỏi về lão hóa da tương tự như trên. Ánh mắt họ luôn ánh lên sự tò mò, lo lắng, và mong đợi một giải pháp kỳ diệu nào đó những câu hỏi như vậy đến với tôi hàng ngày. Dù là nữ doanh nhân bận rộn 40 tuổi, cô sinh viên 22 tuổi bị mụn, hay anh giám đốc 50 tuổi lo lắng về nếp nhăn trán – tất cả đều mang trong mình một mong muốn chung: hiểu và kiểm soát quá trình lão hóa da.

Tôi luôn muốn dành thời gian giải thích cho từng bệnh nhân hiểu rõ về cơ chế lão hóa da và các phương pháp điều trị có cơ sở khoa học. Nhưng thực tế là, lão hóa da là một quá trình phức tạp, đa tầng, không thể giải thích đầy đủ trong một buổi tư vấn 15-30 phút. Mỗi khi phải rút gọn những kiến thức chuyên sâu thành vài câu đơn giản, tôi luôn cảm thấy có điều gì đó chưa trọn vẹn. Đó là lý do tôi viết bài này – một cách để chia sẻ những kiến thức chuyên môn mà tôi không có đủ thời gian truyền đạt trong mỗi lần thăm khám. Tôi tin rằng hiểu biết sâu sắc về làn da của mình là chìa khóa để bạn đưa ra quyết định sáng suốt, vượt qua “cơn bão” thông tin quảng cáo và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho bản thân.

Vì vậy, hãy xem bài viết này như một buổi tư vấn kéo dài, nơi chúng ta có thể đi sâu vào từng khía cạnh của quá trình lão hóa da và những giải pháp thực sự hiệu quả dựa trên nền tảng khoa học, không phải những lời hứa hẹn thương mại. Bài viết có phần quan trọng là 4 cách để chống lão hoá, và tổng hợp các hiểu lầm thường gặp nhất trong chống lão hoá da.

Và quan trọng đoạn cuối cùng tôi có tóm tắt các việc cần làm để phòng tránh và điều trị lão hoá da theo độ tuổi.

Lão hóa da: Hiểu đúng để phòng ngừa đúng

Lão hóa da không đơn giản chỉ là sự xuất hiện của nếp nhăn. Đây là một quá trình phức tạp bị ảnh hưởng bởi hai nhóm yếu tố chính:

• Yếu tố nội sinh: Bao gồm di truyền, thay đổi hormone và hệ thống miễn dịch – những yếu tố chúng ta khó kiểm soát.
• Yếu tố ngoại sinh: Những tác động từ môi trường bên ngoài như ánh nắng, ô nhiễm, thuốc lá, stress và chế độ dinh dưỡng – những yếu tố chúng ta hoàn toàn có thể điều chỉnh.

Khi lão hóa, da biểu hiện nhiều thay đổi rõ rệt:

• Thay đổi bề mặt: Da khô, xuất hiện nếp nhăn, sạm nám và tàn nhang
• Thay đổi mạch máu: Hiện tượng giãn mạch, bay xuyết huyết
• Tăng sinh bất thường: Từ lành tính như dày sừng tiết bã đến tiền ác tính hoặc ác tính
• Chậm lành thương: Khả năng tự phục hồi của da giảm sút

Lão hóa da không chỉ là vấn đề thẩm mỹ. Nó còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, cảm xúc và giao tiếp xã hội, khiến nhu cầu phòng ngừa và điều trị ngày càng trở nên thiết yếu.

“Bức tường” bảo vệ chống lão hóa – Bí quyết từ phòng khám da liễu

Phương pháp đơn giản nhất để chống lão hóa da chính là phòng ngừa. Hãy xây dựng “bức tường bảo vệ” bằng cách:

1. Tránh các tác nhân gây lão hóa ngoại sinh

• Ánh nắng mặt trời:

Tia UV – “Kẻ thù số một” và cách phòng vệ khoa học

Theo nghiên cứu được đăng trên Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, tia UV gây ra tới 80-90% các dấu hiệu lão hóa da sớm. Tác động của tia UV diễn ra ở nhiều cấp độ:

• UVB (290-320nm): Gây tổn thương trực tiếp DNA, dẫn đến cháy nắng và có thể gây ung thư da
• UVA (320-400nm): Xâm nhập sâu vào trung bì, tạo gốc tự do, phá hủy collagen và elastin
• Ánh sáng xanh (HEV – 400-500nm): Có bằng chứng mới cho thấy có thể gây tổn thương oxy hóa tương tự tia UVA

Phương pháp bảo vệ tối ưu theo nghiên cứu:

• Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với SPF ≥ 30 và PA+++ trở lên
• Thành phần nên có: zinc oxide, titanium dioxide (chống nắng vật lý) kết hợp với avobenzone, octocrylene (chống nắng hóa học)
• Các kem chống nắng thế hệ mới bổ sung enzyme sửa chữa DNA (photolyase), chất chống oxy hóa (vitamin C, E, niacinamide, polypodium leucotomos extract) giúp tăng khả năng bảo vệ

Trong thực hành lâm sàng, tôi thường đề nghị bệnh nhân áp dụng nguyên tắc “2-F-P”: Full teaspoon (1 thìa cà phê đầy cho mặt và cổ), Frequent reapplication (bôi lại mỗi 2 giờ khi ra ngoài), Photostable formulation (công thức ổn định dưới ánh nắng).

• Ô nhiễm môi trường: Hạn chế tiếp xúc với các chất ô nhiễm gây ra gốc tự do có hại cho da.
• Khói thuốc lá: Đây là nguồn chứa nhiều độc tố đẩy nhanh quá trình lão hóa.
• Stress: Căng thẳng kéo dài tạo ra các hormone có thể làm suy yếu cấu trúc da.
• Chế độ ăn không lành mạnh: Thiếu dinh dưỡng thiết yếu làm da dễ bị tổn thương và lão hóa sớm.

2. Thuốc bôi ngoài da và thức ăn

Chất chống oxy hóa hoạt động như những “vệ binh” trung hòa các gốc tự do, ngăn chặn tổn thương tế bào và DNA. Bạn có thể bổ sung chúng qua:

• Thực phẩm hàng ngày: Ăn nhiều rau củ quả nhiều màu sắc (đặc biệt là rau lá xanh đậm, quả mọng, cà rốt, cà chua), ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và hạt.
• Thực phẩm chức năng: Cung cấp hàm lượng cao hơn nhưng nên tham khảo ý kiến chuyên gia và ưu tiên bổ sung qua chế độ ăn.
• Các sản phẩm thoa ngoài da: Dược mỹ phẩm chứa vitamin C, vitamin E hoặc kết hợp nhiều chất chống oxy hóa cho hiệu quả tốt hơn.

Chất chống oxy hóa – Vai trò đặc hiệu trong sinh lý da

Mỗi chất chống oxy hóa có cơ chế hoạt động riêng và khả năng trung hòa các loại gốc tự do khác nhau:

Vitamin C (L-ascorbic acid):

• Nồng độ hiệu quả: 10-20%
• pH tối ưu: 2.5-3.5 để thẩm thấu qua da
• Cơ chế: Trung hòa gốc hydroxyl và superoxide, ức chế tyrosinase, đồng yếu tố cho enzyme hydroxylase tham gia tổng hợp collagen
• Thách thức: Không ổn định trong môi trường nước, oxy hóa nhanh khi tiếp xúc với không khí

Vitamin E (α-tocopherol):

• Là chất chống oxy hóa tan trong lipid
• Bảo vệ màng tế bào khỏi peroxidation lipid
• Hiệu quả tăng gấp 4 lần khi kết hợp với vitamin C
• Cơ chế hiệp đồng: Vitamin C tái tạo vitamin E đã oxy hóa

Niacinamide (Vitamin B3):

• Nồng độ hiệu quả: 2-5%
• Đa tác động: Chống oxy hóa, tăng tổng hợp ceramide, giảm sắc tố, chống viêm
• Nghiên cứu cho thấy giảm 20% nếp nhăn mịn sau 12 tuần sử dụng

Polyphenols (từ trà xanh, resveratrol):

• Ức chế enzyme MMPs
• Bảo vệ khỏi tác hại của tia UV
• Modulate các con đường tín hiệu MAPK, NF-κB liên quan đến lão hóa

Retinoid – “Tiêu chuẩn vàng” trong điều trị lão hóa da

Retinoid là dẫn xuất của vitamin A, được coi là “gold standard” trong điều trị lão hóa da với dữ liệu khoa học vững chắc nhất. Cơ chế tác động đa chiều:

Cơ chế phân tử:

1. Gắn kết với bộ thu thể hạt nhân RAR (Retinoic Acid Receptors) và RXR (Retinoid X Receptors)
2. Điều hòa biểu hiện gen của 500+ gen liên quan đến tăng trưởng và biệt hóa tế bào
3. Điều chỉnh hoạt động của yếu tố phiên mã AP-1 (Activator Protein 1), ức chế MMPs
4. Tăng cường sản xuất TGF-β (Transforming Growth Factor-β), kích thích tổng hợp collagen

Cấp độ hoạt tính và chuyển hóa:

Retinol → Retinaldehyde → Retinoic Acid (tretinoin)

Trong thực hành lâm sàng:

• Tretinoin (retinoic acid): Dạng hoạt tính mạnh nhất (0.025-0.1%), cần kê toa
• Retinol: Hiệu quả đạt ít hơn so với tretinoin nồng độ tương đương, tỷ lệ kích ứng thấp hơn

Quy trình tăng liều Retinoid:

1. Bắt đầu với nồng độ thấp (0.025% tretinoin hoặc 0.5% retinol)
2. Sử dụng 1-2 lần/tuần trong 2-4 tuần đầu
3. Tăng dần tần suất mỗi 2-4 tuần nếu dung nạp tốt
4. Mục tiêu: Sử dụng hàng đêm sau 3-6 tháng
5. Dưỡng ẩm trước khi bôi retinoid ở vùng nhạy cảm (khóe mắt, mũi, miệng)

3. Điều trị toàn thân – Hỗ trợ từ bên trong

• Collagen peptide: Bổ sung collagen thủy phân (peptides) qua đường uống. Các nghiên cứu (dù thiết kế khác nhau về loại collagen, nguồn gốc, chế phẩm, liều lượng, thời gian) đều cho thấy cải thiện đáng kể dấu hiệu lão hóa (độ ẩm, nếp nhăn, đàn hồi) sau 90 ngày, hiệu quả duy trì 30 ngày sau ngưng thuốc. Thường khuyến cáo điều trị duy trì. Liều dùng phần lớn 2.5-5g/ngày, thời gian 8-12 tuần. Nghiên cứu trên 1125 đối tượng (20-70 tuổi, 95% nữ).
• Hyaluronic acid: Thành phần giữ nước lớn của cơ thể, cân bằng nước, duy trì cấu trúc da. Bổ sung đường uống có nguồn gốc từ lên men vi khuẩn và động vật. Liều lượng 120-450mg, trọng lượng phân tử khác nhau giữa nghiên cứu. Cải thiện đáng kể dấu hiệu lão hóa (đặc biệt độ ẩm, nếp nhăn) sau 4-12 tuần, không tác dụng phụ ghi nhận.
• Isotretinoin liều thấp: Thường dùng trị mụn trứng cá (chống viêm, giảm nhờn, ức chế sừng hóa nang lông). Một số nghiên cứu gợi ý tác dụng chống lão hóa (tăng collagen, giảm MMPs) nhưng cần thêm chứng cứ. Liều thấp (10-20mg/ngày) có vẻ an toàn và dung nạp tốt.
• Hormone thay thế (HRT): Estrogen toàn thân có thể cải thiện độ dày da, giảm nếp nhăn, tăng collagen ở phụ nữ mãn kinh. Tuy nhiên, cần cân nhắc lợi ích và nguy cơ (đặc biệt tim mạch, ung thư vú). Không nên chỉ định HRT chỉ để điều trị lão hóa.
• Khác:
  • Tranexamic acid: Ức chế plasmin, dùng trị nám (được coi là lão hóa da do ánh sáng). Thiếu dữ liệu ủng hộ dùng điều trị lão hóa da nói chung.
  • Chất chống oxy hóa (uống/thực phẩm chức năng): Nhu cầu cao vì nghĩ an toàn, tự nhiên. Thiếu dữ liệu chứng cứ cải thiện dấu hiệu lão hóa khi dùng đường uống. Khuyến cáo bổ sung qua chế độ ăn đầy đủ, hiệu quả chính là bảo vệ da dưới tác động ánh nắng mặt trời (yếu tố gây nặng/nhanh lão hóa).

4. Các thủ thuật thẩm mỹ – Can thiệp chuyên sâu

Khi cần kết quả nhanh chóng hoặc điều trị lão hóa nặng:

• Peel hóa học: Loại bỏ lớp tế bào chết, kích thích tái tạo tế bào
• Laser và các thiết bị phát năng lượng: Kích thích sản sinh collagen, cải thiện độ săn chắc
• Tiêm Botulinum toxin: Làm giãn các cơ tạo nếp nhăn động
• Filler: Phục hồi thể tích đã mất, làm đầy nếp nhăn sâu
• Tiêm điểm thẩm mỹ sinh học: Củng cố hệ thống dây chằng nâng đỡ, kích thích collagen và elastin
• Phẫu thuật xâm lấn: Căng da mặt cho trường hợp lão hóa nặng

Chiến lược chống lão hóa theo độ tuổi – Phác đồ dựa trên cơ sở khoa học

✨ Tuổi 20-30: Phòng ngừa và bảo vệ

Từ góc độ sinh lý học, đây là giai đoạn lượng collagen đạt đỉnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy dấu hiệu lão hóa phân tử bắt đầu từ 25 tuổi.

Phác đồ khuyến cáo:

• Chống nắng: SPF 30-50, phổ rộng, hàng ngày
• Chất chống oxy hóa: Vitamin C 10-15% vào buổi sáng
• AHA/BHA: Exfoliant hóa học nhẹ 1-2 lần/tuần (glycolic acid 5-7% hoặc salicylic acid 1-2%)
• Hydration: Sản phẩm chứa hyaluronic acid, ceramide
• Retinol nhẹ: 0.1-0.3% (thường có trong các sản phẩm dưỡng da được cho thêm retinol) cho người có dấu hiệu lão hóa sớm
• Lối sống: Chế độ ăn cân bằng, tập thể dục, ngủ đủ giấc, kiểm soát stress, tránh thuốc lá/rượu

✨ Tuổi 30-40: Phục hồi và tái tạo

Lượng collagen giảm từ 1-1.5% mỗi năm, lượng acid hyaluronic giảm, quá trình glycation bắt đầu ảnh hưởng đáng kể.

Tăng cường với:

• Retinoid mạnh hơn: Retinaldehyde hoặc tretinoin 0.025-0.05% nếu dung nạp tốt
• Chất chống oxy hóa phức hợp: Vitamin C+E buổi sáng
• Niacinamide 5%: Hỗ trợ hàng rào bảo vệ, giảm tăng sắc tố
• Collagen peptide đường uống: 2.5-5g/ngày trong 12 tuần (theo nghiên cứu lâm sàng)
• Thủ thuật nhẹ: Chemical peel (AHA 30-50%), microneedling 4-6 tuần/lần
• Chế độ dưỡng ẩm đa lớp: Hyaluronic acid + ceramide + occlusives

✨ Tuổi 40-50: Tái cấu trúc chuyên sâu

Đây là giai đoạn thay đổi nội tiết rõ rệt, estrogen giảm ảnh hưởng đến tất cả các lớp da.

Phác đồ tích cực:

• Retinoid nồng độ tối ưu: Tretinoin 0.05-0.1% hoặc Retinoid 0,5-1% kết hợp dưỡng ẩm
• Acid alpha lipoic & CoQ10: Chống oxy hóa mạnh, tái tạo năng lượng tế bào
• Growth factors: EGF, TGF-β, FGF kích thích tái tạo tế bào và collagen
• Thủ thuật chuyên sâu :
  • Laser sáng da, trị tăng sắc tố như QS 1064nm
  • Tiêm điểm sinh học
  • Radiofrequency (RF) vi kim
  • Sóng siêu âm hội tụ
  • IPL trẻ hoá da
  • Tiêm botulinum toxin định kỳ 3-4 tháng/lần cho nếp nhăn động
  • Filler HA cho vùng mất thể tích (HA có BDDE crosslink cao cho độ bền)

✨ Tuổi 50+: Phục hồi và duy trì toàn diện

Phối hợp đa mô thức:

• Quy trình chăm sóc da chuyên sâu: Kết hợp tất cả thành phần kể trên với nồng độ tối ưu
• Tái cấu trúc sâu: Kết hợp retinoid mạnh với acid azelaic, tranexamic acid cho vấn đề sắc tố
• Can thiệp y khoa:
  • Laser xâm lấn phân đoạn (fractional ablative) như CO2
  • Tiêm sinh học (biorevitalization) với HA, amino acids, vitamins, khoáng chất
  • Chỉ căng da (PDO, COG threads) cho vùng chảy xệ
  • Tiêm filler kết hợp với bioplasty tạo hình khuôn mặt
  • Liệu pháp tế bào gốc từ mô mỡ tự thân (SVF)
• Điều trị nội tiết: Cân nhắc HRT với tư vấn chuyên sâu từ bác sĩ nội tiết và sản phụ khoa

Trường hợp lâm sàng: Từ lý thuyết đến thực hành

Tôi muốn chia sẻ một trường hợp điển hình tại phòng khám để minh họa cách tiếp cận toàn diện:

Trường hợp: Chị N.T.H, 42 tuổi, doanh nhân

Tình trạng ban đầu: Da khô, mất độ đàn hồi, nếp nhăn rõ quanh mắt và miệng, đốm nâu trên gò má, tiền sử dùng nhiều mỹ phẩm nhưng thiếu hệ thống.

Phác đồ điều trị 6 tháng:

Tháng 1:

• Thiết lập quy trình chăm sóc cơ bản: Sữa rửa mặt pH cân bằng, vitamin C buổi sáng, retinol 0.5% tăng dần tần suất, kem dưỡng ẩm ZO, chống nắng SPF50
• Collagen peptide đường uống 5g/ngày
• Điều chỉnh chế độ ăn tăng cường chất chống oxy hóa
• Tiêm điểm sinh học với Profhilo, Jalupro, Xelederm

Tháng 2:

• Nâng retinol lên 1%, thêm niacinamide 5% vào buổi sáng
• Peel da tại phòng khám, 1 lần/tháng
• Căng chỉ nâng cơ và trẻ hoá da.

Tháng 4:

• Tiêm botulinum toxin vùng chân chim, trán
• Filler hõm mắt và hóp má
• Tiếp tục routine chăm sóc da

Tháng 5-6:

• Laser sáng da 1064nm 1 tháng/lần
• Sóng siêu âm hội tụ 1 tháng/ lần
• IPL 6 lần trẻ hoá da
• Microneedling 1 tháng 1 lần

Kết quả: Da cải thiện rõ rệt về độ đàn hồi, ẩm mượt, giảm 80% đốm nâu, tông màu da đều hơn, khuôn mặt thay đổi rõ rệt do da từ chảy xệ thành săn chắc, từ trũng mắt hóp má thành đầy đặn, tổng quan nhìn trẻ hơn thấy rõ. Quan trọng hơn, chị H. cảm thấy tự tin hơn và hiểu rõ về quy trình chăm sóc da khoa học.

Những hiểu lầm thường gặp về chống lão hóa

Qua kinh nghiệm tư vấn cho hàng trăm bệnh nhân, tôi nhận thấy một số hiểu lầm phổ biến:

❌ Hiểu lầm 1: “Cần bắt đầu chống lão hóa từ 35-40 tuổi”

Sự thật: Từ góc độ sinh lý học, quá trình lão hóa bắt đầu từ phân tử khi bạn mới 25 tuổi. Chiến lược phòng ngừa nên bắt đầu từ đầu những năm 20 để có hiệu quả tối ưu. Tia UV gây tổn thương tích lũy từ rất sớm.

❌ Hiểu lầm 2: “Dùng retinol liên tục sẽ làm da mỏng đi”

Sự thật: Trong ngắn hạn, retinoid có thể gây bong tróc làm cảm giác da mỏng. Nhưng về lâu dài, nghiên cứu cho thấy retinoid làm dày lớp biểu bì và tăng sản xuất collagen ở trung bì, tăng độ dày tổng thể của da.

❌ Hiểu lầm 3: “Sản phẩm tự nhiên luôn an toàn và hiệu quả hơn”

Sự thật: Nhiều thành phần tự nhiên chưa qua nghiên cứu đầy đủ về độ thẩm thấu qua da, độ ổn định và hiệu quả lâm sàng. Một số còn có thể gây kích ứng (như essential oils). Cách tiếp cận khoa học nên dựa trên bằng chứng nghiên cứu, không phân biệt nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp.

❌ Hiểu lầm 4: “Vitamin C ăn vào sẽ lên da, không cần bôi”

Sự thật: Vitamin C từ thực phẩm phải vượt qua nhiều bước chuyển hóa và được phân phối ưu tiên cho các cơ quan nội tạng quan trọng trước khi đến da. Theo nghiên cứu, vitamin C bôi trực tiếp đạt nồng độ trong da cao hơn 20-40 lần so với uống.

❌ Hiểu lầm 5: “Dùng nhiều các phương pháp như Laser, Hifu, RF, tiêm điểm sinh học sẽ làm da mỏng hơn, chảy xệ và phụ thuộc sau này”

Sự thật: Các nghiên cứu chuyên sâu đã cho thấy thực hiện nhiều các phương pháp công nghệ cao không những không làm cho da chảy xệ hay mỏng hơn mà còn làm cho da trẻ hơn do kích thích tăng sinh collagen tự nhiên dưới da, làm cho lớp thượng bì dày hơn, da khoẻ hơn. Và khi ngưng thực hiện da vẫn còn duy trì hiệu quả lâu hơn mà không bị lệ thuộc.

Tương lai của điều trị chống lão hóa – Những hướng đi mới

Trong hội nghị da liễu thẩm mỹ gần đây, một số xu hướng đang được nghiên cứu:

1. Exosome therapy: Những túi nano chứa microRNA, growth factors, cytokines từ tế bào gốc, tăng cường giao tiếp tế bào và kích thích tái tạo
2. Senolytic agents: Nhắm vào loại bỏ các tế bào lão hóa (senescent cells) – những tế bào không còn phân chia nhưng tiết ra các chất gây viêm SASP (Senescence-Associated Secretory Phenotype)
3. Epigenetic reprogramming: Tác động vào các đánh dấu epigenetic (methyl hóa DNA, sửa đổi histone) để “đảo ngược đồng hồ sinh học” của tế bào da
4. Microbiome-based treatments: Tối ưu hóa hệ vi sinh vật trên da để tăng cường miễn dịch, giảm viêm và cải thiện hàng rào bảo vệ

Lời kết – Tầm nhìn thực tế về lão hóa da

Sau nhiều năm điều trị và nghiên cứu, tôi tin rằng chìa khóa của làn da trẻ đẹp không phải là “vô hình hóa” mọi dấu vết thời gian, mà là duy trì được làn da khỏe mạnh, rạng rỡ và cân bằng ở mọi độ tuổi.

Những nguyên tắc vàng tôi luôn nhắc nhở bệnh nhân:

1. Nhất quán hơn là phức tạp: Một quy trình đơn giản nhưng thực hiện đều đặn hiệu quả hơn nhiều so với loạt sản phẩm phức tạp dùng không đều
2. Phòng ngừa luôn hiệu quả hơn điều trị: Chống nắng mỗi ngày là “đầu tư” có lợi nhuận cao nhất cho sức khỏe và vẻ đẹp của da
3. Hiệu quả thực sự cần thời gian: Chu kỳ tái tạo da mất 28-84 ngày tùy độ tuổi, nên kiên nhẫn ít nhất 3 tháng để thấy kết quả rõ rệt
4. Tiếp cận toàn diện: Kết hợp chăm sóc từ bên ngoài, bổ sung từ bên trong, và điều chỉnh lối sống
5. Và cuối cùng quan trọng nhất là khi cần thì nên sử dụng các phương pháp công nghệ cao, xâm lấn tối thiểu để phục hồi một cách mạnh mẽ cho làn da lão hoá.

Như tôi hay nói với bệnh nhân : “Lão hóa không phải là vấn đề để giải quyết, mà là hành trình để kiểm soát và chấp nhận.” Mỗi nếp nhăn đều kể một câu chuyện về cuộc sống của bạn – mục tiêu không phải là xóa bỏ chúng hoàn toàn, mà là giúp chúng xuất hiện khi bạn đã sẵn sàng và theo cách bạn mong muốn.

---

• BS. Văn Viết Đạt